Nederlandse Historiën

P.C. Hooft, Nederlandsche Historiën,
1703, papier, 38 x 25 x 6.5 cm.
Collectie Rijksmuseum Muiderslot, Muiden, C1915-029/030.

Een papieren oorlog

“Ik ga een werk aan, dat vol is van lotwissel en menigerlei geval; gruwzaam van veldslagen, waterstrijden, belegeringen, bitter van twist, warrig van muiterij, beklad van moorddaad, wrang van wreedheid…” Hiermee opent P.C. Hooft zijn levenswerk: de Nederlandsche Historiën. Nadat hij in zijn jeugd bekend is als dichter en toneelschrijver, richt Hooft zich de laatste dertig jaar van leven op het schrijven van historische werken. In de Nederlandsche Historiën wil hij de Opstand tegen de Spanjaarden vastleggen. Daarvoor gaat hij grondig te werk. Hooft probeert zoveel mogelijk bronnen te verzamelen. Hiervoor stuurt hij brieven door heel Europa en hoort nog levende ooggetuigen uit over hun ervaringen. Soms heeft Hooft pech. In zijn eigen geboortestad Amsterdam bijvoorbeeld, mag hij niet het archief van de stad raadplegen. Dat hij de zoon is van één van de langstzittende en invloedrijke Amsterdamse burgemeesters (Cornelis Pieterzoon Hooft), maakt geen verschil. Ondanks dat Hooft zo veel moeite doet om zijn bronnen te controleren, staat de Nederlandsche Historiën niet bekend om zijn betrouwbaarheid, maar vooral om de rijkdom aan taal. Hooft is een echte taalvernieuwer, die niet bang is om leenwoorden uit het Frans te vernederlandsen of een nieuw woord te bedenken. In 1645 verschijnen de eerste twintig boeken van zijn levenswerk en na zijn dood in 1647 nog zeven delen. Ze worden in grote delen met prachtige gegraveerde platen gedrukt.

Zin om in dit meesterwerk te snuffelen? Dat kan hier!